535 251 315
Łokieć golfisty co to jest?
Nazwa tego schorzenia może być myląca i zaznaczam, że najczęściej występuje u osób nie mających nic wspólnego z grą w golfa. Łokieć golfisty jest to zespół objawów bólowych zlokalizowanych po wewnętrznej stronie stawu łokciowego. Spowodowany zmianami przeciążeniowo-zwyrodnieniowymi (entezopatycznymi) ścięgien zginaczy nadgarstka w miejscu przyczepu do nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. Zmiany te dotyczą przyczepów mięśni: zginacza łokciowego nadgarstka, zginacza promieniowego nadgarstka lub/i nawrotnego obłego. Łokieć golfisty występuje trzykrotnie rzadziej niż łokieć tenisisty (ból po zewnętrznej części łokcia).
Objawy łokcia golfisty.
ryc. 1. Ból łokcia golfisty lokalizuje się po wewnętrznej stronie stawu łokciowego.
- ból zlokalizowany jest po wewnętrznej stronie łokcia, rzadko promieniuje do przedramienia oraz dłoni (ryc. 1),
- schorzenie to ma zazwyczaj przebieg stopniowy,
- ból najczęściej pojawia się podczas oporowego zgięcia nadgarstka oraz czasami oporowej pronacji przedramienia,
- wrażliwość dotykowa na odcinku 5 mm od centralnego punktu nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej,
- dolegliwości nasilają się podczas czynności angażujących ruchy zgięcia dłoniowego nadgarstka np: podczas ściskania dłoni, przytrzymywania przedmiotów, malowania, przybijania, gry w golfa, tenista czy squasha,
- możliwe jest występowanie sztywności porannej łokcia lub sztywności po dłuższym unieruchomieniu,
- łokieć golfisty w mniejszym stopniu upośledza funkcję kończyny górnej w porównaniu do łokcia tenisisty.
Jak powstaje łokieć golfisty?
Dolegliwość ta spowodowana jest często powtarzalnymi ruchami zgięcia dłoniowego nadgarstka oraz pronacji przedramienia a w zasadzie połączeniem tych dwóch ruchów. Aby lepiej to zrozumieć przyłóż dłoń zdrowej ręki po wewnętrznej stronie stawu łokciowego w miejscu bólu (ryc. 2A), następnie zegnij chorą rękę w nadgarstku (ryc. 2B). Pod dłonią, która przyłożona jest do wewnętrznej strony łokcia powinno być wyczuwalne zwiększone napięcie ścięgien oraz może pojawić się ból podczas zgięcia nadgarstka.
ryc. 2A-B. Pod dłonią podczas zgięcia nadgarstka można wyczuć zwiększone napięcie ścięgien.
Teraz wyobraź sobie, że ścięgna te wykonują mnóstwo, często powtarzalnych ruchów zginających nadgarstek i pronujących przedramię np. przy gnieceniu ciasta, malowaniu, przybijaniu gwoździ czy po prostu grze w tenisa, golfa lub squasha. Jeśli procesy przeciążeniowe przewyższają możliwości regeneracji i wytrzymałości tkanki wówczas robi się problem... Doprowadza to do nawarstwienia się mikrourazów w miejscu przyczepu ścięgien do nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. Następstwem powtarzalnych czynności generujących ból jest powstanie przewlekłego urazu z przeciążonych ścięgien co w konsekwencji będzie prowadzić do ich zwyrodnienia.Oczywiście, trzeba brać pod uwagę kombinację innych czynników, które będą wpływać na powstanie łokcia golfisty są to m. in:
- słabe mięśnie, które szybciej ulegają przeciążeniom,
- nieodpowiednia technika podnoszenia ciężkich przedmiotów,
- zbyt ciężka rakieta lub nieodpowiednia technika gry,
- duża intensywność powtarzalnych ruchów w stosunku do zbyt krótkiego odpoczynku.
Diagnostyka łokcia golfisty.
Rozpoznanie łokcia golfisty często jest dość proste i polega na zebraniu wywiadu oraz wykonaniu kilku testów funkcjonalnych. Ból w przypadku łokcia golfisty występuje podczas zgięcia nadgarstka z oporem (ryc. 3). Czasami dolegliwości zwiększają się przy pronacji przedramienia z oporem (ryc. 4). Dodatkowo okolica nadkłykcia przyśrodkowego będzie bolesna dotykowo. Diagnostykę można rozszerzyć o badanie USG choć często nie jest to konieczne.
ryc. 3. Test oporowego zgięcia nadgarstka. Pacjent stara się zgiąć nadgarstek w dół (fioletowa strzałka) przeciwko oporowi stawianemu przez terapeutę. Testowane ścięgna mięśni gł: zginacza łokciowego i promieniowego nadgarstka.
ryc. 4. Test oporowej pronacji przedramienia. Pacjent stara się nawrócić przedramię wraz z dłonią (fioletowa strzałka) przeciwko oporowi stawianemu przez terapeutę. Testowane ścięgno mięśnia nawrotnego obłego.
Leczenie Łokcia golfisty:
Kolejne schorzenie po łokciu tenisisty z serii "łatwych do diagnozowania trudniejszych do leczenia". Niestety liczenie na to, że poboli i przejdzie często bywa zgubne... dodatkowo jeśli występuje czynnik, który cały czas podrażnia już przeciążone ścięgna, sprawa robi się nieciekawa. Tym bardziej, jeśli czynność ta jest niezbędna do wykonywania naszej pracy. Najlepiej w tej sytuacji iść do zaufanego specjalisty fizjoterapeuty lub lekarza ortopedy. Przedłużanie tego stanu może spowodować późniejsze trudności w leczeniu.Odpoczynek, bandażowanie, używanie maści często okazuje się nieskuteczne. Choć dwa pierwsze czynniki mają sens o tyle ten ostatni na pewno nie ma wpływu na leczenie łokcia golfisty. Natomiast jeśli komuś się udało "wyleczyć maściami tymi reklamowanymi w telewizji" to zapewniam, że to zwykła koincydencja samo wyleczenia niż maści :).Leczenie łokcia golfisty należy rozpocząć od wyeliminowania czynności nasilającej nam ból. Nie polecam unieruchamiania ręki, ponieważ wyeliminuje to naprężenia ścięgien, które są konieczne do prawidłowego formowania się tkanki łącznej. Najlepszym sposobem będzie wykonywanie czynności tylko w bezbolesnym zakresie.Im szybciej rozpoczniemy proces prawidłowego leczenia, tym większa szansa na szybki powrót do zdrowia.
Fizjoterapeutyczne metody leczenia łokcia golfisty:
Terapia manualna - jej celem jest spowodowanie urazowego przekrwienia tkanek co będzie stymulować organizm do samoregeneracji.
W terapii manualnej wykorzystuje się terapię tkanek głębokich mięśni przedramienia, ramienia (szczególnie mięśnia trójgłowego) oraz specjalne uciski miejsca bólu (ryc. 5). Terapia ta jest dość skuteczną metodą leczenia łokcia golfisty szczególnie jeśli schorzenie to nie trwa dłużej niż trzy miesiące.
ryc. 5. Terapia tkanek głębokich łokcia golfisty.
Sucha igłoterapia - często wykorzystywana metoda do leczenia łokcia golfisty jak również tenisisty. Terapia ta polega na stymulacji zmienionej chorobowo tkanki do regeneracji i przebudowy poprzez wykorzystanie cienkich sterylnych igieł do akupunktury. Metodę tą często łączy się z technikami terapii manualnej. W dzisiejszych czasach sucha igłoterapia jest często wykorzystywana przez wielu fizjoterapeutów ze względu na swoją wysoką skuteczność w leczeniu entezopatii ścięgien w tym łokcia golfisty. Więcej informacji na temat suchego igłowania zamieszczam w linku poniżej.http://fizjoterapiakonstancin.pl/uslugi_cpt/sucha-igloterapia/Kinesiotaping - jest to metoda wspomagająca proces leczenia, jej zadaniem jest odciążenie przeciążonych tkanek poprzez przyklejenie na skórę specjalnych taśm.Ćwiczenia wzmacniające oraz rozciągające - szczególnie ważny podpunkt, który będzie zapobiegał nawrotowi choroby. Słabe mięśnie łatwiej ulegają przeciążeniom co w konsekwencji prowadzi do ich zwyrodnień, natomiast brak rozciągania będzie przyczyniał się do zwiększonego napięcia mięśniowego oraz powstawania bolesnych punktów spustowych w okolicy nadkłykcia przyśrodkowego. Rozciąganie i wzmacnianie mięśni powinno dotyczyć całej kończyny a nie tylko mięśni zginających nadgarstek oraz pronujących przedramię. Poniżej przedstawiam przykładowe ćwiczenia rozciągające mięśnie zginające nadgarstek.Pozycja wyjściowa: kończyna górna odwiedziona w stawie ramiennym do ok 90 stopni i wyprostowana w stawie łokciowym. Ręka oparta całą powierzchnią dłoniową o ścianę lub drzwi palcami skierowanymi w dół. Tułów odwrócony w przeciwnym kierunku.Wykonanie: staramy się mocniej obrócić tułów w przeciwną stronę do poczucia rozciągania po wewnętrznej stronie przedramienia (zaznaczone strzałką). Ręka wraz z całą kończyną górną podczas ćwiczenia cały czas w tej samej pozycji.Czas rozciągania: ok 30 sekund.
ryc. 6. Rozciąganie mięśni zginaczy nadgarstka.
Fizykoterapia - niestety zabiegi z zakresu fizykoterapii jak laser, ultradźwięki oraz krio są często mało skuteczne zresztą tak jak przy łokciu tenisisty. Metodą z tej serii, którą śmiało można polecić jest fala uderzeniowa.W przypadku zastosowania zabiegów terapii manualnej, suchego igłowania lub fali uderzeniowej dalsze obciążanie ścięgien bezpośrednio po terapii może spowodować odwrotny skutek. Po tego typu zabiegach łokieć powinien mieć kilka dni na regenerację.
Inne metody:
Sterydy - są to środki przeciwzapalne i skutecznie działają przeciwbólowo. Jednak w żadnym stopniu zastrzyk ze sterydu nie leczy łokcia golfisty, ponieważ schorzenie to nie jest wywołane stanem zapalnym. Dodatkowo środek ten wpływa negatywnie na strukturę kolagenu pogłębiając zaistniały problem. Lek ten bardzo szybko działa przeciwbólowo, przez co osoby z tym schorzeniem często od razu wracają do aktywności przeciążających ścięgna, pogłębiając problem.PRP - Osocze bogato płytkowe PRP polega na ostrzyknięciu zmienionego chorobowo ścięgna płytkami krwi pozyskanymi z krwi pacjenta. Płytki te zawierają czynniki wzrostu dzięki którym pobudzane są procesy regeneracji tkanek. Po zabiegu przez co najmniej 2 tygodnie nie należy obciążać ręki.Operacja - w przypadku nie powodzenia leczenia metodami zachowawczymi (przez okres 3-6 miesięcy) można rozważyć możliwość leczenia operacyjnego. Zabieg polega na nacięciu skóry ok 3-7 cm w w okolicy nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. Podczas zabiegu usuwane są przerośnięte i uszkodzone tkanki oraz wyrośla kostne. Leczenie operacyjne łokcia golfisty najczęściej dotyczy ścięgien mięśni zginacza promieniowego nadgarstka oraz nawrotnego obłego. Skuteczność metod zachowawczych ocenia się na ok 90 % przypadków dlatego leczenie operacyjne jest rzadko stosowane w przypadku łokcia golfisty.
Autor artykułu: mgr Jarosław Komosa