535 251 315
Zwiększona lordoza lędźwiowa co to jest?
Jest to nadmierne wygięcie kręgosłupa lędźwiowego ku przodowi. W skrajnych przypadkach może stanowić poważną wadę i określa się ją jako hiperlordoza lędźwiowa lub plecy wklęsłe. Taka sylwetka najczęściej charakteryzuje się wystającym brzuchem, uwypuklonymi pośladkami oraz przodopochyleniem miednicy (ryc.1). Hiperlordoza lędźwiowa oraz dolegliwości bólowe z nią związane częściej dotyczą kobiet niż mężczyzn.
ryc. 1. Zwiększona lordoza lędźwiowa po lewej, sylwetka w normie po prawej.
Zwiększona lordoza lędźwiowa objawy
Z powodu zwiększenia lordozy lędźwiowej skróceniu ulegają mięśnie prostowniki grzbietu kręgosłupa lędźwiowego oraz mięśnie zginacze stawu biodrowego. Takie ustawienie kręgosłupa zwiększa obciążenie stawów międzykręgowych w odcinku lędźwiowym (ryc. 2). Skutkiem tego są często tępe bóle mięśniowo-powięziowe oraz bóle stawów międzykręgowych mogące promieniować w obrębie kręgosłupa lędźwiowego (ryc. 3) lub tylnej
części uda.
ryc. 2. Struktury kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego.
Do najczęstszych objawów można zaliczyć:
- Ból tępy rozlany w dolnej części pleców, najczęściej spowodowany przeciążeniem mięśni oraz powięzi odcinka lędźwiowego,
- ból głęboki, ćmiący lokalizujący się wzdłuż bocznej części kręgosłupa lędźwiowego (może występować obustronnie), spowodowany przeciążeniem stawów międzykręgowych,
- nasilenie dolegliwości powoduje długotrwałe przebywanie w pozycji wyprostnej np.: stanie lub spacerowanie,
- wygięcie kręgosłupa w tył nasila dolegliwości, zgięcie w przód zazwyczaj łagodzi objawy i przynosi ulgę,
- nasilenie dolegliwości przy obracaniu się podczas leżenia,
- leżenie na plecach z nogami zgiętymi w stawach biodrowych i kolanowych zmniejsza dolegliwości.
ryc. 3. Lokalizacja objawów.
Zwiększona lordoza lędźwiowa leczenie
W przypadku gdy mamy do czynienia bólem trwającym dłużej niż dwa tygodnie powinniśmy udać się do zaufanego fizjoterapeuty lub lekarza ortopedy. Nie polecam leczyć się lekami przeciwbólowymi na własną rękę, ponieważ nie mają one żadnego wpływu na przyczynę naszych dolegliwości. Leki działają tylko objawowo. Jeśli już korzystasz z leków traktuj je jako środki poprawiające komfort życia a nie jako środek leczniczy. Leczenie powinno być kompleksowe i obejmować nie tylko dolegliwości bólowe ale również przyczynę. Decydujące znaczenie w leczeniu dolegliwości bólowych oraz możliwych przyszłych skutków w wyniku hiperlordozy ma profilaktyka oraz odpowiednie ćwiczenia.
Wyeliminuj czynniki nasilające dolegliwości
Nasze dolegliwości będą nasilać pozycje wyprostne tak jak napisałem już wcześniej. Dlatego należy ograniczyć długotrwałe stanie czy spacerowanie powyżej 30 minut oraz dźwiganie ciężkich przedmiotów. Jeżeli leżenie na brzuchu jest naszą ulubioną pozycją podczas snu, polecam podłożyć pod brzuch poduszkę. W większości przypadków przyniesie to natychmiastową ulgę. Panie powinny, również na moment leczenia zrezygnować z chodzenia w butach na obcasie, szczególnie wysokim. Powoduje to zwiększenie przodopochylenia miednicy, co skutkuje większym obciążeniem mięśni oraz stawów międzykręgowych kręgosłupa lędźwiowego.
Terapia manualna w hiperlordozie
Polega na rozciągnięciu oraz rozluźnieniu skróconych mięśni prostowników grzbietu w odcinku lędźwiowym oraz mięśni zginaczy i przywodzicieli stawów biodrowych. W przypadku hiperlordozy duży nacisk kładzie się na rozluźnianie mięśnia biodrowo-lędźwiowego, który jest jednym ze zginaczy stawu biodrowego. Przykurcz mięśnia biodrowo lędźwiowego ma wpływ na zwiększenie przodpochylenia miednicy.
Ćwiczenia rozciągające oraz wzmacniające mięśnie
W przypadku zwiększenia lordozy lędźwiowej mięśnie brzucha, pośladkowe oraz kulszowo-goleniowe ulegają rozciągnięciu i należy je wzmocnić. Z kolei mięśnie prostowniki grzbietu odcinka lędźwiowego,
zginacze i niektóre przywodziciele stawów biodrowych są przykurczone i należy je rozciągnąć.
ryc. 4. Kolorem czerwonym zaznaczono mięśnie skrócone, kolorem żółtym zaznaczono mięśnie rozciągnięte.
Często polecam swoim pacjentom wzmocnienie mięśni brzucha w taki sposób, aby jak najmniej obciążać mięśnie biodrowo-lędźwiowe, które są silnymi zginaczami stawu biodrowego i odpowiadają bezpośrednio za przodopochylenie miednicy. Przykładowy zestaw ćwiczeń wzmacniających mięśnie brzucha, który polecam znajduje się w linku poniżej:https://www.youtube.com/watch?v=o9LkDFxTpRg&t=10sW pierwszym etapie leczenia dużą ulgę przyniesie znane wielu osobom ćwiczenie tzw. "ukłon japoński", poprzez który rozciągamy prostowniki grzbietu w odcinku lędźwiowym. W przypadku zwiększenia lordozy lędźwiowej szczególną uwagę zwracam, również na rozciągnięcie mięśni biodrowo-lędźwiowych, czworogłowych (gł. prosta) i naprężacza powięzi szerokiej.
Ćwiczenia rozciągające:
Poniżej przedstawiam dwa ćwiczenia rozciągające mięśnie prostowniki grzbietu oraz mięśnie zginające staw biodrowy. Pierwsze to znany wielu osobom "Ukłon japoński " (ryc.5), ćwiczenie to rozciąga przykurczone mięśnie odcinka lędźwiowego oraz odciąża stawy międzykręgowe kręgosłupa. Drugie ćwiczenie przedstawiam w dwóch wariantach, jego zadaniem jest rozciągnięcie mięśni zginających staw biodrowy m. in. mięsień prosty uda oraz biodrowo-lędźwiowy (ryc. 6A-B). Ćwiczenie 1 "Ukłon japoński"Pozycja wyjściowa: w pozycji na czworaka, ręce przesuwamy do przodu - tak, aby znajdowały się przed ciałem.Wykonanie: trzymając dłonie jak najdalej,
staramy się usiąść na piętach. Czas rozciągania 60 sekund.
ryc. 5. "Ukłon japoński".
Ćwiczenie 2Pozycja wyjściowa: prawa noga wysunięta w przód, lewa noga z tyłu z kolanem oraz podudziem opartym o podłoże. Ręce spoczywają na prawym kolanie.Wykonanie: staramy się delikatnie odchylić tułów w tył (ryc. 6A), aby wzmocnić siłę rozciągania, dodatkowo można unieść lewą rękę i jak najdalej odchylić ją do tyłu (ryc. 6B). Czas rozciągania 60 sekund na jedną stronę.Uwagi: W przypadku hiperlordozy odchylenie tułowia w tył może powodować dolegliwości bólowe w odcinku lędźwiowym, dlatego zakres wyprostu kręgosłupa powinien być wykonany w bezbolesnym zakresie.
ryc. 6A-B. Ćwiczenie rozciągające mięśnie zginające staw biodrowy - dwa warianty.
Ćwiczenia odciążające stawy międzykręgowe
Ćwiczenie 1Pozycja wyjściowa: klęk podparty, odcinek lędźwiowy w pozycji neutralnej.Wykonanie: delikatnie unieś kręgosłup w odcinku lędźwiowym, po 2-3 sekundach wróć do pozycji wyjściowej. Powtórz ćwiczenie 1 razy.
Ćwiczenie 2Pozycja wyjściowa: klęk podparty, odcinek lędźwiowy w pozycji neutralnej.Wykonanie: delikatnie zbliż pośladki do pięt, po 2-3 sekundach wróć do pozycji wyjściowej. Powtórz ćwiczenie 10 razy.
Tych objawów nie lekceważ!
Promieniowanie bólu do kończyny dolnej jest bardzo niepokojącym objawem i nie można go lekceważyć może on być spowodowany m. in. przepukliną krążka międzykręgowego tzw. "wypadnięciem dysku", zapaleniem stawu krzyżowo-biodrowego, zapaleniem stawów międzykręgowych, chromaniem neurogennym. Dlatego w takim przypadku jak najszybciej powinniśmy wybrać się do specjalisty, który zdiagnozuje problem oraz zaproponuje odpowiedni program leczenia.Kolejnym sygnałem ostrzegawczym jest ból, który narasta stopniowo, często wybudza nas w nocy i zmiana pozycji nie powoduje zmniejszenia dolegliwości, może to świadczyć o zmianach nowotworowych w odcinku lędźwiowym. Grupą szczególnie narażoną są osoby powyżej 50 roku życia oraz po przebytej chorobie nowotworowej.Niepokojącymi objawami na które często zwracam uwagę jest ból kręgosłupa, który nasila się w nocy i podczas unieruchomienia a zmniejsza się podczas ruchu czy ćwiczeń. Może to świadczyć m. in o zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa (ZZSK). Oczywiście na tą chorobę składa się cały zespół objawów dotyczących kręgosłupa i nie tylko. Innymi częstymi objawami w ZZSK jest zapalenie: tęczówki, spojówek czy cewki moczowej. Jeśli do tego dodamy stopniowy postęp dolegliwości, utrzymujący się przez co najmniej trzy miesiące i pacjent jest poniżej czterdziestego roku życia wzrasta ryzyko wystąpienia ZZSK. W przypadku wystąpienia tego typu objawów najlepiej zgłosić się do lekarza reumatologa.
Autor artykułu: mgr Jarosław Komosa