Kręcz szyi pochodzenia mięśniowego

Kręcz szyi u dorosłych, pochodzenia mięśniowego jest spowodowany obronnym skróceniem mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego. Wynikiem tego jest ból oraz charakterystyczne ograniczenie zakresu ruchu szyi, najczęściej opisywane przez pacjentów jako znaczne ograniczenie rotacji w jednym z kierunków.

Mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy (MOS) jest to silny mięsień przebiegający skośnie na bocznej stronie szyi. Mięsień ten ma dwie głowy: przyśrodkową (mostkowa) oraz głowę boczną (obojczykowa). Funkcją tego mięśnia jest: zgięcie głowy ku bokowi, rotacja głowy w przeciwnym kierunku, zgięcie głowy do tyłu, działając wspólnie z mięśniem przeciwległym przy wyprostowanym kręgosłupie, pociąga głowę do przodu (np. podnoszenie głowy u leżącego na łóżku).

Kręcz szyi objawy:

Ryc. 1. Punkty spustowe oraz obszar promieniowania bólu mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego: po lewej głowa mostkowa, po prawej głowa obojczykowa

silny ból w okolicy ucha oraz na bocznej części szyi,

ograniczenie rotacji w kierunku bolesnym (najczęściej opisywany objaw przez pacjentów),

ograniczenie zgięcia bocznego w kierunku przeciwnym do bolesnej strony (ruch zbliżenia ucha do barku),

ból nasila się podczas próby rotacji głowy w kierunku zablokowanym,

bolesność dotykowa mięśnia na jego całym przebiegu (najwrażliwsze miejsce - okolica ucha),

ból może promieniować samoistnie lub pod wpływem ucisku mięśnia na: boczną część głowy w okolicach ucha lub na czoło i wierzchołek głowy,

częsta sztywność poranna oraz zwiększony ból sprowokowany ustawieniem szyi podczas snu,

może występować asymetryczne ustawienie głowy.

Kręcz szyi przyczyny:

Najczęściej kręcz szyi pojawia się rano po spaniu ze skręconą głową. Pacjent często twierdzi, że obudził się i nie może ruszyć głową. Zazwyczaj zakładanymi hipotezami odnośnie przyczyny są: naciągnięcie lub nadwyrężenie mięśnia przez co dochodzi do jego obronnego skrócenia.

Czynniki ryzyka, które mogą mieć wpływ na powstanie kręczu szyi:

asymetryczna praca np. monitor po jednej ze stron,

asymetryczne noszenie dziecka lub jego karmienie,

leżenie na boku i unoszenie głowy np. podczas oglądania telewizji,

zbyt wysoko uniesiona głowa podczas snu w pozycji leżeniu na boku,

spanie na brzuchu z częstą rotacji tylko w jednym kierunku,

problemy z ukrwieniem mięśnia spowodowane np. częstym jego skurczem,

naciągniecie mięśnia spowodowane wykonaniem silnej i gwałtownej rotacji głowy,

dźwiganie ciężkich przedmiotów.

Kręcz szyi diagnostyka:

Ryc. 2. Badanie palpacyjne mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego.

Kręcz szyi pochodzenia mięśniowego nie jest trudny do zdiagnozowania i polega na przeprowadzeniu dokładnego wywiadu oraz wykonaniu badania przedmiotowego. Badania radiologiczne typu: rentgen czy rezonans magnetyczny mogą zostać pominięte jeśli nie ma wypadku komunikacyjnego lub podczas badania wyeliminowano dyskogenne pochodzenie kręczu szyi.

Kręcz szyi leczenie:

W pierwszej kolejności jeśli jest to możliwe powinno się ustalić co może być przyczyną naszych dolegliwości i w miarę możliwości ich eliminacje. Dlatego musimy zwracać uwagę na nasze asymetryczne zachowania. Poniżej przedstawiam kilka przykładów:

jeśli monitor w pracy jest po lewej stronie powinniśmy go przestawić na środek,

jeśli śpimy na boku należy dostosować poduszkę tak, aby szyja i odcinek piersiowy kręgosłupa stanowiły linię prostą,

wyrobić sobie nawyk noszenia dziecka raz na lewej raz na prawej stronie,

jeśli często coś dźwigamy jako element profilaktyki należy rozciągać mięśnie MOS (z doświadczenia wiem, że te mięśnie są rzadko rozciągane).

Terapia tkanek miękkich:

Na kręcz szyi pochodzenia mięśniowego dobrze działa masaż mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego oraz mięśni szyi. Podczas zabiegu należy przekrwić mięsień oraz starać się manualnie delikatnie go rozciągać. Terapia ta ma na celu poprawę elastyczności mięśnia oraz odżywienie go poprzez zwiększenie jego ukrwienia. W miarę postępu procesu leczenia można wprowadzić techniki poizometrycznej relaksacji mięśnia - są to naprzemienne techniki skurczu izometrycznego z jego rozciąganiem. Najczęściej potrzebne są 3-4 zabiegi, w przeciągu dwóch tygodni zakres ruchu powinien wrócić do normy.

Ryc. 3. Terapia tkanek miękkich mięśni szyi.

Jeśli kręcz szyi jest świeżą sprawą nie należy na pierwszej wizycie na siłę odblokować ograniczonego zakresu ruchu. Obronny odruch skurczu mięśnia jest naturalną odpowiedzią organizmu na jego przeciążenie. Odblokowanie utraconego zakresu ruchu powinno mieć charakter stopniowy!

Ciepłe okłady:

W ramach domowej profilaktyki często polecam pacjentom ciepłe okłady mięśnia dla polepszenia jego ukrwienia. Ciepło dodatkowo będzie działało przeciwbólowo. Do wykonania ciepłych okładów nie trzeba mieć specjalistycznego sprzętu wystarczy zwykła półlitrowa butelka z ciepłą wodą (ok 40 stopni). Okłady można robić kilka razy dziennie po 10 minut.

Ćwiczenia rozciągające oraz napięcia izometryczne:

Aby Twoje mięśnie były w dobrej formie musisz zachować równowagę między ich elastycznością oraz siłą. Dlatego w miarę postępu odzyskiwania zakresu ruchu, mięsień należy rozciągać oraz wzmacniać. Na początku wzmocnienie mięśni powinno być wykonywane poprzez zastosowanie ćwiczeń izometrycznych (bez skrócenia długości mięśnia). W kolejnej fazie wprowadza się ćwiczenia wzmacniające mięśnie obręczy barkowej z wykorzystaniem hantli, taśm oraz ciężaru własnego ciała. Na koniec każdego ćwiczenia wzmacniającego wykonujemy rozciąganie. Pamiętaj, że w przypadku kręczu szyi ćwiczenia wzmacniające i rozciągające są wprowadzane stopniowo. W linku poniżej jest opis rozciągnięcia mięśnia MOS oraz innych mięśni odcinka szyjnego.

http://fizjoterapiakonstancin.pl/rozciaganie-miesnia-czworobocznego/

Ryc. 4. Ćwiczenie rozciągające mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy.

Autor artykułu mgr Jarosław Komosa